poniedziałek, 23 lutego 2009

Mappa Mundi




Mappa Mundi - to niezwykły skarb brytyjskiego dziedzictwa kulturalnego Średniowiecza i mimo że temat ten nie jest bezpośrednio związany z historią epoki w Polsce, to warto jest w tym miejscu powiedzieć coś więcej o tym unikalnym przedmiocie badań historyków i archeologów.
Mapa znajduje się w Katedrze w Hereford, zbudowanej w 1079 roku. Samo miasto zaś położone jest bardzo blisko granicy Anglii z Walią.
Europejska Mapa Świata - (łac.)Mappa Mundi, datowana jest na koniec XII wieku (ok.1290), a jej autorstwo, nie do końca znane, przypisywane jest niejakiemu Richardowi z Haldigham i Lafford, który znany jest też pod imieniem Richard de Bello. Uważana jest ona dziś za pierwszą istniejącą mapę świata, stworzoną w epoce Średniowiecza w Europie.
Szkic został umieszczony na pojedynczym arkuszu welinowym i pokryty czarnym atramentem z dodatkami kolorów: czerwonego, złotego, niebieskiego i zielonego.
Jeśli przyjrzymy się dokładnie mapie dostrzeżemy, iż centrum odkrytego świata w relacji do Rzymu, umiejscowione zostało w samym centrum okręgu i jest nim Jerozolima, Wschód znajduje się na samym szczycie koła, ukazując Ogród Edenu na tzn. krańcu świata, zaś Wielka Brytania i Irlandia położone są w części północno-zachodniej(na dole po lewej stronie szkicu).
Jak mówią liczne źródła, mapa oparta została najprawdopodobniej na pracach niejakiego Orosiusa z V w.n.e., który był jednym z uczniów Świętego Augustyna. Co niezwykle ciekawe, opiera się ona na tradycyjnym systemie konstrukcji map, jaki stosowany był już w wiekach wcześniejszych, dodatkowo jest ona bardzo podobna do innej tzn. Ebstorf Map, pochodzącej z 1234 roku, autorstwa niejakiego Gervasiusa Tilberiensisa (jej oryginał została zniszczony podczas II wojny światowej), a także do Psalter Map czy Sawley Map. Jednak, co warte jest podkreślenia, nie odzwierciedla ona w pełni wiedzy XIV wiecznych geografów, co miałoby świadczyć o tym, ze powstała nieco wcześniej (dowodem na to może być np.: umiejscowienie na mapie Morza Kaspijskiego łączącego się z otaczającym ląd Oceanem).
Mapa pokryta jest przez niezwykłe obrazy ilustrujące barwność mitologicznych wyścigów, czy walki starożytnych bestii...Jeśli nałożymy na siebie poszczególne elementy mapy, możemy wyczytać z jej szkicu całą historię rodzaju ludzkiego oraz podziwiać bogactwo cudów świata naturalnego. Zawierają się także w niej opisy wielu wyobrażonych ludów, zamieszkujących odlegle lądy...Ciekawostką może być to, iż Indie opisane zostały tutaj, jako bogactwo i różnorodność ponad 5000 miast...Zaś na szczycie mapy znajduje się figura Chrystusa w dniu Sądu Ostatecznego, po jego prawej i lewej stronie ukazane są figury aniołów, zaś u jego stóp - postać Matki Boskiej, wysłuchującej tych, którzy modlą się przez jej wstawiennictwo.
Interesujące jest też to, że na mapie umiejscowione zostało również miasto Hereford. Położone jest, zresztą zgodnie z prawdą, wzdłuż rzeki Wye, a jego lokalizacja określona jest przez rysunek Katedry.
Sama mapa, zdaniem specjalistów, ma dość ograniczoną wartość jako narzędzie geograficzne. Dla jej twórców była najprawdopodobniej formą uświadomienia niepiśmiennym ludziom epoki Średniowiecza, ogromną złożoność ówczesnego świata, a także celem ukazania w sposób bardziej zrozumiały - chrześcijańskiej sfery religijno-kulturowej.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz